ហ៊ិន រតនា អ្នកបង្វឹកសុនខជនជាតិខ្មែរដែលឆ្លងកាត់ការបណ្តុះបណ្តាលលំដាប់អន្តរជាតិ
NEWS 5 years agoជាទូទៅ នៅប្រទេសកម្ពុជា គេសង្កេតឃើញមានការចិញ្ចឹមសត្វចិញ្ចឹមតាមគ្រួសារច្រើនមិនថានៅទី ក្រុង ឬ នៅតាមទីជនបទចុងកាត់មាត់ញកនោះទេ ហើយសត្វដែលគេច្រើនចិញ្ចឹមជាងគេនោះ គឺសត្វឆ្កែ ឬ សុនខតែម្តង ព្រោះសត្វសុនខជាសត្វដែលមានអត្ថប្រយោជន៍ច្រើនក្រៃលែងដល់ម្ចាស់តួយ៉ាង ចេះចាំផ្ទះ ជួយនាំផ្លូវជនពិការភ្នែក ព្រុសផ្តល់ដំណឹងពេលមានភ្ញៀវ ជួយយកអាសាម្ចាស់ពេលមានអាសន្ន និង ដើរតួ នាទីជាមិត្តដ៏ល្អ ឬ ជាសមាជិកគ្រួសារម្នាក់ដែលអាចជួយបំបាត់ភាពឯកា និងភាពអផ្សុករបស់មនុស្សបាន យ៉ាងប្រសើរ។ ប៉ុន្តែមនុស្សភាគច្រើននៅប្រទេសកម្ពុជាច្រើនតែនិយមការចិញ្ចឹមសត្វសុនខតាមបែបប្រពៃ ណីឡើយ ដោយពួកគេពុំមានទទួលបាននូវការអប់រំទាក់ទងនឹងវិធីសាស្រ្តនៃការចិញ្ចឹមសត្វសុនខឲ្យបានត្រឹមត្រូវតាមបែបវិទ្យាសាស្រ្តនោះទេ។ លោក ហ៊ិន រតនា ដែលកូនខ្មែរមួយរូបបានធំដឹងក្តី និង ទទួលការ អប់រំជាផ្លូវការនៅសហរដ្ឋអាមេរិក ព្រមទាំងធ្លាប់បានឆ្លងកាត់នូវការបណ្តុះបណ្តាលបច្ចេកទេសបង្វឹកសត្វសុនខពីបរទេសប្រកបដោយវិជ្ជាជីវៈត្រឹមត្រូវអស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំហើយនោះបានសុខចិត្តលះបង់ពេល វេលានិងកម្លាំងកាយចិត្តគ្រប់បែបយ៉ាងដើម្បីចូលរួមចំណែកបណ្តុះបណ្តាលអ្នកដទៃឲ្យចេះស្រលាញ់សត្វ និងមើលថែទាំសត្វដោយការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់។
កិត្តិនាមរបស់លោកគ្រូបង្វឹកសត្វសុនខលំដាប់ថ្នាក់អន្តរជាតិ ហ៊ិន រតនា ត្រូវបានជ្រួតជ្រាបសុស សាយដល់ក្រអៅបេះដូងកូនខ្មែររាប់លាននាក់ដែលប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុកកាលពីឆ្នាំមុននេះ ក្រោយពេលដែលលោកបានជួបប្រទះនូវគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ដ៏ធ្ងន់ធ្ងរមួយកាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែសីហា ឆ្នាំ ២០១៨ នៅតាមបណ្តោយមហាវិថីសហព័ន្ធរុស្ស៊ី រាជធានីភ្នំពេញ ហើយត្រូវបានបញ្ជូនទៅសម្រាកវះកាត់ ព្យាបាលនៅឯបរទេស។ នៅពេលនោះឯងដែលជីវប្រវត្តិការងាររបស់លោកត្រូវបានលាតត្រដាងផ្ទុះឡើង ហើយត្រូវបានមហាជនចែករំលែកផ្សព្វផ្សាយពាសពេញបណ្តាញសង្គមរហូតដល់មានគេបង្កើតមូលនិធិ រៃអង្គាសថវិកាជួយសង្រ្គោះរូបលោករហូតជាសះស្បើយបានវិលត្រលប់មកប្រទេសកម្ពុជាវិញនិងបន្តអាជីព ដែលលោកស្រឡាញ់ដល់សព្វថ្ងៃនេះ។ ប្រជាជនដែលគាំទ្រលោកតែងតែហៅលោកថា The Khmer Dog Whisperer ដែលមានន័យជាភាសាខ្មែរថា “ជនជាតិខ្មែរអ្នកបង្ហើបអំពីសត្វសុនខ”។
លោក ហ៊ិន រតនា បានរៀបរាប់ប្រាប់ សូវរីន ថា លោកមានប្រភពកំណើតចេញពីខេត្តបាត់ដំបង។ លុះដល់អាយុប្រមាណ៨-៩ឆ្នាំ លោកត្រូវបានគ្រួសារផ្លាស់ទៅរស់នៅសហរដ្ឋអាមេរិកអស់រយៈពេល ជាច្រើនទសវត្សរ៍ រហូតបញ្ចប់ការសិក្សាជំនាញចិត្តវិទ្យានៅទីនោះ។ ក្រោយមក លោកទទួលបានការងារ មួយទាក់ទងនឹងផ្នែកព័ត៌មានវិទ្យា ប៉ុន្តែដោយលោកមិនសប្បាយចិត្តនឹងការងារនោះ ហើយដោយលោកចាប់ អារម្មណ៍នឹងសត្វសុនខរបស់អ្នកដទៃដែលទទួលបាននូវការបង្ហាត់ល្អពីម្ចាស់របស់វា លោកក៏ងាកមកស្រវាចាប់យកឱកាសការងារជាអ្នកធ្វើការស្ម័គ្រចិត្តដោយមិនទទួលបានប្រាក់ខែក្នុងអង្គការមួយដែលធ្វើការទាក់ ទងនឹងសត្វសុនខបម្រើជនពិការអស់រយៈពេលពីរឆ្នាំ។ ត្រង់ចំណុចនេះ លោកបានបញ្ជាក់ថា “ពេលខ្ញុំនៅ តូច ខ្ញុំស្រឡាញ់ឆ្កែ ពេលយើងឃើញគេបង្វឹកឆ្កែ យើងចង់ធ្វើដូចគេអ៊ីចឹង! យើងឆ្ងល់ថាម៉េចម្នាក់ហ្នឹងបញ្ជា ឆ្កែបានល្អម្ល៉េះ? ខ្ញុំចង់ធ្វើតាមគេ […]” ។ នៅក្នុងអំឡុងពេលនោះ លោកបានសិក្សាផ្តោតលើការសង្កេត អត្តចរិតសត្វសុនខជាទូទៅ និងសាកល្បងសមត្ថភាពរបស់ពួកវាដោយផ្អែកលើការប្រលងចំនួនបីវិញ្ញាសា សំខាន់ៗថាតើសុនខនោះអាចទទួលការបង្វឹកកើតឬអត់។ បន្ទាប់មកទៀត លោកបានសម្រេចចិត្តទៅបន្តការសិក្សាជំនាញបង្វឹកសត្វសុនខនេះនៅ ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី និង ប្រទេស សិង្ហបុរីបន្ថែម។ នៅទីនោះ លោក បានសិក្សាជំនាញបង្វឹកសត្វសុនខស៊ើបអង្កេតនិងជួយសង្រ្គោះ ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ជាភាសាបច្ចេកទេស ថា Search And Rescue (SAR) ។
នៅពេលប្រឡូកស៊ីជម្រៅក្នុងអាជីពនេះ លោកសង្កេតឃើញថាបញ្ហាប្រឈមខ្លាំងបំផុតសម្រាប់អ្នក បង្វឹកសត្វសុនខនោះគឺការសិក្សាឈ្វេងយល់អំពីអត្តចរិតផ្សេងៗគ្នារបស់សត្វសុនខនីមួយៗព្រោះសត្វសុនខ ទាំងអស់មានអត្តចរិតមិនដូចគ្នាទេ មិនខុសគ្នាពីការមើលថែទាំកុមារនោះទេ។ លោកបានមានប្រសាសន៍សង្កត់ធ្ងន់ថា អ្វីដែលសំខាន់នោះគឺ កង្វះការយល់ដឹងរបស់ម្ចាស់សុនខស្តីពីអត្តចរិតសត្វសុនខនោះឯង។ ដូចនេះ ដើម្បីបង្វឹកសត្វសុនខបានល្អ មនុស្សនិងសុនខត្រូវរៀនសម្របសម្រួលគ្នា យល់ពីតម្រូវការរបស់ សត្វសុនខ។ ក្នុងនាមជាអ្នកអាជីព លោកបានអះអាងថា តាមពិត សត្វសុនខជាមានភាពវ័យឆ្លាត វាមិនមែន រៀនតាមរយៈភាសានិយាយ (ឧទាហរណ៍ ភាសាអង់គ្លេស ខ្មែរ ចិន) របស់ម្ចាស់របស់វាទេ ប៉ុន្តែវាយល់ពីសម្លេង និង កាយវិការរបស់ម្ចាស់វាដែលធ្វើមកលើវា។ ទន្ទឹមនឹងនេះ វាអាចចាំក្លិន និង ដឹងសម្លេងយានយន្ត របស់ម្ចាស់បានយ៉ាងប្រសើរថែមទៀតផង។ លោកមានមោទនភាពចំពោះការងាររបស់លោកបំផុតនៅពេល ដែលលោកបង្រៀនទទួលបានជោគជ័យ គឺមនុស្សនិងសត្វដែលពីមុនមកមិនចុះសម្រុងគ្នាអាចប្រែមកយល់ គ្នាបានល្អ។
ដោយឡែក លោកបានមកធ្វើការនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាអស់រយៈពេលប្រមាណ៥ឆ្នាំហើយ ហើយក្នុងរយៈពេល៥ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ លោកបានមើលឃើញថា កាលពី៥ឆ្នាំមុននោះ មានតែជនជាតិបរទេសដើរ បង្ហាត់សុនខតាមផ្ទះខ្លះៗប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែការបង្វឹកសត្វសុនខនៅកម្ពុជាជាទូទៅនៅមិនទាន់ពេញនិយមទូលំ ទូលាយនៅឡើយទេ។ ប៉ុន្តែក្រោយមក ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៥ ចលនានេះចាប់ផ្តើមទទួលបាននូវការពេញ និយមកាន់តែច្រើនពីសំណាក់ប្រជាជនក្នុងស្រុក។ ជាមួយគ្នានេះដែរ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា លោកក៏បាន ជួយបើកវគ្គបណ្តុះបណ្តាលបង្វឹកសត្វសុនខទូទៅដោយឥតគិតថ្លៃជាច្រើនលើកច្រើនសាផងដែរ ហើយបើ សរុបមកដល់សព្វថ្ងៃ ចំនួនសិក្ខាកាមដែលធ្លាប់មកសិក្សាវគ្គបណ្តុះបណ្តាលពីលោកចូលខ្ទង់រយនាក់ទៅ ហើយ។ ចំពោះចំនួនសត្វសុនខដែលលោកធ្លាប់បានបង្វឹកអស់រយៈពេល១៥ឆ្នាំតាំងពីលោកប្រឡូកក្នុង វិស័យនេះដំបូងគឺមានចំនួនរហូត៣០០ក្បាលហើយ។ លើសពីនេះទៅទៀត លោកក៏ជាសហស្ថាបនិកក្រុម ស្រលាញ់សត្វនិងចូលចិត្តអាណិតឆ្កែគ្រប់ប្រភេទ ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ២០១៧ ហើយទទួលបាន ចំនួនសមាជិកកើនឡើងរហូតជាង៧ម៉ឺននាក់។ លោកក៏ធ្លាប់បង្កើតព្រឹត្តិការណ៍សង្គមដើម្បីបង្កើតឱកាសឲ្យក្រុមអ្នកស្រលាញ់សត្វសុនខបានជួបជុំប្រាស្រ័យទាក់ទងគ្នាចែករំលែកក្តីស្រលាញ់និងបទពិសោធន៍ក្នុងការចិញ្ចឹមថែទាំសត្វទៅវិញទៅមកដោយមានការចូលរួមពីមហាជនជាច្រើនកុះករ។
ទោះបីជាយ៉ាងក្តី ក៏លោកនៅតែសម្តែងការព្រួញបារម្ភចំពោះបញ្ហាការចិញ្ចឹមសត្វសុនខនៅកម្ពុជា ដដែល ព្រោះម្ចាស់សុនខនៅកម្ពុជាច្រើនតែនិយមការចិញ្ចឹមតាមបែបវិធីសាស្រ្តបុរាណដោយមានប្រើហិង្សា វាយដំលើសត្វ តែលោកអះអាងថា ការប្រើហិង្សាមិនបានជួយអ្វីដល់សត្វនោះទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ វានឹងធ្វើឲ្យសត្វនោះរឹតតែមានះរឹងរូសលើសដើមទៅទៀត។ នេះបណ្តាលមកពីប្រទេសកម្ពុជាយើងខ្វះការផ្សព្វផ្សាយ អំពីសុវត្ថិភាពជាសាធារណៈ។ លោកសង្ឃឹមថា នៅថ្ងៃអនាគត ស្រុកយើងនឹងអាចឈានទៅលុបបំបាត់ ទម្លាប់អវិជ្ជមាននេះ ហើយលោកមានបំណងចង់បង្រៀនអំពីបញ្ហានេះនៅតាមសាលារៀន និង នៅតាម សហគមន៍នានាដែលពុំទាន់យល់ដឹង និងចង់ឲ្យមានម៉ូតូសាមុយសង្រ្គោះបន្ទាន់ដែលអាចជួយមនុស្សនៅ កន្លែងកើតហេតុ (ឧទា ឆ្កែខាំ) បានឆាប់រហ័សជាងរថយន្តនៅពេលកកស្ទះចរាចរណ៍។ ជាចុងក្រោយ លោក សូមធ្វើការអំពាវនាវដល់ប្រជាជនកម្ពុជាទាំងអស់ដលមានសត្វចិញ្ចឹមឲ្យពួកវាទៅចាក់វ៉ាក់សាំងឲ្យបាន ត្រឹមត្រូវកុំបណ្តែតបណ្តោយឲ្យសោះ និង មើលថែទាំសត្វទាំងនោះប្រកបដោយស្មារតីទំនួលខុសត្រូវ ជានិច្ច៕
Article by SRIN SOKMEAN