ស្វាយរៀងជាខេត្តនៅចុងប៉ែកអាគ្នេយ៍បំផុតនៃប្រទេសកម្ពុជាយើងជាប់ព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម។ ថ្វីដ្បិតតែខេត្តនេះមិនមែនជាស្ថិតក្នុងប៉ូលទេសចរណ៍សំខាន់ តែខេត្តនេះនៅតែរក្សាខ្ជាប់នូវអត្តសញ្ញាណវប្បធម៌ជាច្រើនដែលខេត្តផ្សេងៗទៀតមិនមានបន្តដល់សព្វថ្ងៃឡើយ។ បើនិយាយពីម្ហូបអាហារដែលជាមែកធាងមួយនៃវប្បធម៌នោះ ខេត្តទឹកដីចំពុះទាមួយនេះបង្កប់នូវអត្តសញ្ញាណរសជាតិប្រចាំខេត្តជាច្រើនរហូតដល់ពេលបច្ចុប្បន្ន ជាអាទិ៍ រួមមាន សម្លកកូរកណ្តៀង សាច់ជ្រូករំលីងជ្រក់សណ្តែក ជ្រក់ធាងត្រាវ និងបាញ់កាញ់ម្សៅបុកជាដើម។ ក្នុងលេខនេះយើងនឹងនាំអារម្មណ៍អ្នកទាំងអស់គ្នាមកឈ្វេងយល់អំពីអាហារប្រពៃ ណីមួយមុខក្នុងចំណោមនោះគឺ បាញ់កាញ់ម្សៅអង្ករបុក ដែលគេនិយមហៅថា “បាញ់កាញ់ស្វាយរៀង”។
បើធ្វើដំណើរពីរាជធានីភ្នំពេញទៅដល់ទីរួមខេត្តស្វាយរៀងត្រង់ចំណុចរង្វង់មូលវិមានឯករាជ្យ លោកអ្នកត្រូវបត់ស្តាំតាមផ្លូវចំហៀងខាងស្តាំនៃរោងភាពយន្ត ហើយបន្តដំណើរមកត្រង់រហូតដល់ម្តុំធនាគារកាណាឌីយ៉ា ទើបបត់ឆ្វេងដៃតែប៉ុន្មានរយម៉ែត្រ នោះលោកអ្នកនឹងឃើញអាហារដ្ឋានតូចតែអ៊ូអរមួយកន្លែងនៅខាងឆ្វេងដៃជាប់នឹងផ្ទះល្វែងសង់ថ្មី។ អាហារដ្ឋាននោះមានលក្ខណៈជាផ្ទះអ្នកស្រុកដែលមានលក់ដូរបន្តិចបន្តួចខាងមុខ មិនមានស្លាកសញ្ញាសម្គាល់អាជីវកម្មនៅឡើយទេ ប៉ុន្តែអ្នកទីរួមខេត្តស្វាយរៀងស្គាល់ច្បាស់ណាស់ថាជាកន្លែងលក់បបរបាញ់កាញ់ឆ្ងាញ់ជាងគេ ដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅភូមិរោងបន្លែ សង្កាត់ស្វាយរៀង ក្រុងស្វាយរៀង ហើយមានប្រវត្តិអាជីវកម្មតាំងពីសម័យសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា (ទសវត្សរ៍ទី៨០) មកម្ល៉េះ។
អ៊ំស្រី កុយ បុប្ផា វ័យ៦៤ឆ្នាំ ម្ចាស់អាហារដ្ឋានដែលមានស្រុកកំណើតផ្ទាល់នៅខេត្តស្វាយរៀងបានរំព្ញកអំពីប្រវត្តិអាជីវកម្មនេះថា គាត់ចេះធ្វើបាញ់កាញ់ស្វាយរៀងនេះតាំងពីវ័យក្មេងមកម្ល៉េះពីម្តាយរបស់គាត់ព្រោះបាញ់កាញ់នេះជាអាហារប្រពៃណីរបស់អ្នកខេត្តនេះតាំងពីមុនរបបប៉ុលពត ហើយគេនិយមធ្វើលក់ជាហូរហែជាប្រចាំថ្ងៃតាំងពីជំនាន់នោះម្ល៉េះ។ “កាលឆ្នាំ១៩៧៩ ខ្ញុំធ្វើរែកយកទៅលក់នៅឯផ្សារ (វាលយន្ត)។បងប្អូនយើងចេះតែកាក់ៗកុំឲ្យយើងទៅដល់ផ្សារ ឬយកដល់ផ្ទះ (គេ) តែម្តង។ ដល់យូរៗទៅគេស្គាល់ទាំងអស់! អ្នកធ្វើការគ្រប់មន្ទីរសុទ្ធតែជាពួកម៉ាករៀនជាមួយគ្នា ចេះតែជួយផ្សាយ! ទិញយូរៗ រហូតមកដល់ផ្ទះ ចាំនៅនឹងចង្រ្កានតែម្តង អ៊ីចឹងយើងរៀបតុ រៀបកៅអីតែម្តង”។
អ៊ំស្រីបានបន្តទៀតថា ដំបូងឡើយ គ្រាន់តែរៀបជាតុ និងកៅអីសាមញ្ញនៅមុខផ្ទះប៉ុណ្ណោះ។ លុះក្រោយមក អាជីវកម្មនេះចេះតែរីកដុះដាលរហូតដល់សង់ដំបូលប្រក់ជាស័ង្កសីមួយកំណាត់ ហើយទើបវិវឌ្ឍទៅជារោងធំសង់លយបន្តទៅខាងមុខពេញតែម្តងសម្រាប់លក់ដល់សព្វថ្ងៃ ឆ្លើយតបនឹងកំណើនអតិថិជនប្រចាំថ្ងៃ។ ចំពោះអតិថិជនដែលទទួលទានបាញ់កាញ់ស្វាយរៀងនៅទីនេះមានមកពីគ្រប់ទិសទី គ្រប់ស្រទាប់វណ្ណៈ មិនមែនតែអ្នករស់នៅក្រុងស្វាយរៀងនោះទេដែលទទួលស្គាល់និងគាំទ្រ។ សូម្បីតែអាណិក ជនអាមេរិកដែលមកលេងស្រុកខ្មែរ មន្រ្តីរាជការធំៗ ក្រុមយុវជន និង ក្រុមការងារពីស្ថាប័នឯកជនផ្សេងៗក៏មកមិនចេះដាច់ដែរ។ នៅពេលបុណ្យទានធំៗ គាត់អាចលក់ដាច់អស់រហូតអង្ករ១តៅ ហើយការលក់នោះទៀតសោត គឺត្រឹមពេលព្រឹកលក់ដាច់អស់ហើយ ជាទូទៅត្រឹមតែប្រហែលមួយម៉ោងប៉ុណ្ណោះ។ រីឯពេលរសៀល មានសល់លក់តែបន្តិចបន្តួចប៉ុណ្ណោះ។
ចុះអ្វីទៅជាលក្ខណៈពិសេសនៃបាញ់កាញ់ស្វាយរៀងដែលទាក់ចិត្តអ្នកដំណើរគ្រប់ទិសទីបែបនេះ? “គឺថាអ្វីៗមានលក្ខណៈធម្មជាតិណា! អ្វីៗធ្វើដោយដៃ ធ្វើខ្លួនឯង ម្ទេសស្អីក៏ធ្វើខ្លួនឯង គេចង់បានអ៊ីចឹង គេធ្លាប់ហូប ដល់ទៅតំបន់ឆ្ងាយៗអត់មាន ដល់អត់មានគេឃ្លានហើយ។ អានេះធ្វើម៉ាពេល លក់ម៉ាពេល! អ្នកនៅភ្នំពេញក៏កុម្ម៉ង់យកទៅ (ហូប)! ” អ៊ំស្រីបានពន្យល់។ មួយវិញទៀត ដោយសារបច្ចេកទេសធ្វើមាន លក្ខណៈទៅតាមក្បួនខ្នាតបែបបុរាណ បាញ់កាញ់នេះមានលក្ខណៈថ្មីៗស្រស់ល្អ ផលិតចេញពីអង្ករខ្សាយសុទ្ធសាធ មិនមានលាយសារធាតុគីមីឲ្យរក្សាទុកបានយូរ។ ប៉ុន្តែប្រសិនបើចង់រក្សាទុកឲ្យបានយូរបន្តិចត្រឹមចំនួនពីរថ្ងៃ ត្រូវហាលថ្ងៃបន្ថែមឲ្យម្សៅកាន់តែស្ងួតល្អ តែនៅតែមិនអាចរក្សាទុកដល់រាប់ខែដូចបាញ់កាញ់នាំចូលពីប្រទេសជិតខាងដែលមានលក់នៅតាមទីផ្សារស្រាប់ៗនោះដែរ។
ចំពោះវិធីធ្វើបាញ់កាញ់ខាងលើមានលក្ខណៈសាមញ្ញបំផុត ដំបូងត្រូវត្រាំអង្ករខ្សាយពីល្ងាច ហើយយកទៅកិនជាម្សៅរួចទើបយកម្សៅនោះមកវាសលើគម្របឆ្នាំង ឬក្រណាត់ដូចការធ្វើគុយទាវដែរ ប៉ុន្តែធ្វើវាឲ្យក្លាយជាបន្ទះក្រាស់ៗ។ ក្រោយពីវាសលើគម្របឆ្នាំងឲ្យឆ្អិនហើយ ទើបយកទៅសំដិលហាលឲ្យស្ងួតបន្តិចហើយហាន់វាឲ្យតូចៗល្មមទទួលទានបាន។ គួរបញ្ជាក់ថា បន្ទះម្សៅដែលវាសលើគម្របឆ្នាំងនោះអាចផលិតចេញជាបាញ់កាញ់សម្រេចជិតមួយគីឡូក្រាម។ ទៅថ្ងៃអនាគត ម្ចាស់ហាងបាញ់កាញ់ស្វាយរៀងរូបនេះពុំមានបំណងចង់បើកសាខាហាងនេះនៅទីតាំងណាផ្សេងទៀតទេ ដោយហេតុថាគាត់ចង់ពង្រឹងការលក់តែក្នុងមូលដ្ឋានទៅតាមកម្លាំងក្រុមគ្រួសារជាក់ស្តែងដែលមានតែរូបគាត់និងកូនៗជួយខ្លះប៉ុណ្ណោះ៕
Article by SRIN SOKMEAN