Sovrin
Sovrin
មេធា ក្រុមស្គរនារីដំបូងបំផុតរបស់កម្ពុជា កែច្នៃស្នាដៃដើម្បីបង្ហាញពីសក្តានុពលរបស់ស្ត្រីក្នុងសង្គមជាតិ!
TRAVEL & LIVING 6 years ago
នៅក្នុងតឹកតាងប្រវត្តិសាស្ត្រតន្ត្រី ឧបករណ៍ស្គរត្រូវបានលេងឬវាយដោយបុរស។ រូបភាពនេះអាចកើតឡើងដោយយោងលើស្ថានភាពនៃឧបករណ៍តន្ត្រីនេះ ធំ ធ្ងន់ និងតម្រូវឲ្យអ្នកលេងឬវាយស្គរប្រើកម្លាំងដៃខ្លាំងៗឬស្ពាយជាប់ខ្លួនដើរគោះក្នុងចម្ងាយផ្លូវឆ្ងាយជាដើម។ ប៉ុន្តែរហូតមកដល់ឆ្នាំ២០១៧នេះ សញ្ញាណនេះត្រូវបានផ្លាស់ប្តូរតាមរយៈស្នាដៃរបស់ក្រុមមេធា។ តើក្រុមមេធាគឺជានរណា? តើអ្វីគឺជាទស្សនវិស័យរបស់ក្រុមមួយនេះ?
ក្រុមមេធាគឺជាក្រុមស្គរនារីដែលមានសមាជិកស្រ្តីចម្រុះវ័យគ្នាចំនួន០៧នាក់ និងដឹកនាំដោយអ្នកនាង សាំង ស្រីពេជ្រ។ ពោលដោយសម្លេងស្រទន់ក្នុងទឹកមុខញញឹមពព្រាយ ស្រីពេជ្រ បានពន្យល់ពីមូលហេតុនៃការកកើតក្រុមមេធាថា “ដើមឡើយពួកយើងគឺជានាដការីរបាំបុរាណនិងប្រពៃណី (របាំអប្សរាជាដើម) ហើយអ្នកខ្លះទៀតគឺជាអ្នកប្រគំតន្ត្រី (រនាត ជាដើម)។ ក្រោយពេលពួកយើងបានទទួលបានការបណ្តុះបណ្តាលវគ្គខ្លីមួយលើប្រធានបទស្ត្រីក្នុងភាពជាអ្នកដឹកនាំរបស់អង្គការសិល្បៈខ្មែរអមតៈរួចមក ពួកយើង(មានការជួយជ្រោមជ្រែងពីបងៗ ដែលមានបទពិសោធន៍ក្នុងវិស័យសិល្បៈបុរាណ) ក៏បានផ្តួចផ្តើមគ្នាបង្កើតក្រុមនេះឡើងដោយដាក់ឈ្មោះក្រុមថា ក្រុមមេធា តែម្តងទៅ។” សម្រាប់ ស្រីពេជ្រ “មេធា” គឺឈ្មោះល្អបំផុតក្នុងការតំណាងឲ្យព្រលឹងរបស់ក្រុមខ្លួន។ មេធា មានន័យថា តស៊ូ មោះមុតនិងក្លាហានដើម្បីជម្នះឧបសគ្គគ្រប់បែបយ៉ាងដែលនឹងកើតមានឡើងនៅពេលខាងមុខ។
“បុរសប្រើកម្លាំងវាយស្គរបាន ដូច្នោះស្ត្រីក៏មានកម្លាំងវាយស្គរបានដែរ!”
Images courtesy: Cambodian Living Arts (CLA), អង្គការសិល្បៈខ្មែរអមតៈ
រហូតមកទល់ពេលនេះ ក្រុមមេធាបានកែច្នៃបន្ថែមលើបទភ្លេងដើម និងក្បាច់រាំបុរាណដែលមានស្រាប់បានចំនួន៣ស្នាដៃគឺ “ព្រលឹងស្គរជ័យ” “ផ្ដើមចេញពីខ្ញុំ” និង “ទិស” ។ ថ្វីត្បិតស្នាដៃទាំង៣ខាងលើដំឡើងដោយពឹងផ្អែកលើបទភ្លេងនិងចង្វាក់រាំដែលមានស្រាប់ក៏ដោយ ប៉ុន្តែ ស្រីពេជ្រ បានអះអាងថា ខ្លួននិងក្រុមទាំងមូលក៏បានបញ្ចូលលក្ខណៈពិសេសទៅក្នុងស្នាដៃទាំងនោះដែរ ហើយអត្ថន័យថ្មីគឺជាអ្វីដែលស្រីពេជ្រនិងក្រុមទាំងមូលចង់បង្ហាញទៅដល់អ្នកទស្សនា។ពួកវាមានអត្ថន័យដូចតទៅ៖ ស្នាដៃ "ព្រលឹងស្គរជ័យ" ព្រលឹងស្គរជ័យបានបង្រួមព្រលឹងរបស់ស្គរ និងមនុស្សបញ្ចូលគ្នា។ អ្នកស្តាប់និងអ្នកទស្សនាអាចដឹងពីអារម្មណ៍របស់អ្នកវាយបានយ៉ាងច្បាស់តាមរយៈចង្វាក់ភ្លេងដែលសិល្បការិនីទាំង៧បានប្រគំ។ ពេលខ្លះគឺជាទុក្ខកង្វល់ ពេលខ្លះគឺភាពសប្បាយរីករាយ និងពេលខ្លះអាចជាសុភមង្គលដែលអ្នកប្រគំផ្តល់ជូនទៅធ្វើអ្នកទស្សនា។ មើលលើស្នាដៃ "ទិស" ទិសបានរំលេចឲ្យអ្នកទស្សនាបានយល់អត្ថន័យអំពីសាមគ្គីភាព។ បើក្រុមមួយមានគោលដៅទៅទិសខាងណា ទាំងអស់គ្នាច្បាស់ណាស់នឹងតស៊ូសំដៅគោលដៅតែមួយមិនខានឡើយ។ និងចុងក្រោយគឺស្នាដៃ “ផ្ដើមចេញពីខ្ញុំ” ដែលមានអត្ថន័យលើកស្ទួយដល់ការស្វែងរកលក្ខណៈពិសេសរបស់ខ្លួនឯង។ លើសពីនេះទៀត ស្នាដៃដ៏ទាក់ទាញចុងក្រោយនេះ លើកទឹកចិត្តដល់មនុស្សគ្រប់រូបថា ភាពជោគជ័យកើតឡើងពីខ្លួនឯងដែលស្របទៅនឹងអត្ថន័យរបស់ក្រុមស្គរនារីមេធានេះផងដែរ។ ស្នាដៃទាំង៣នេះសុទ្ធតែទទួលបានការគាំទ្រយ៉ាងខ្លាំងពីទស្សនិកជនក្នុងកំឡុងពេលសម្តែងក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ចំនួន២គឺ មហោស្រពអក្សរសិល្បិ៍ខ្មែរលើកទី១ និងមហោស្រពបុណ្យរួមដែលបានប្រារព្ធធ្វើនៅខេត្តសៀមរាប។
Images courtesy: Cambodian Living Arts (CLA), អង្គការសិល្បៈខ្មែរអមតៈ
ទន្ទឹមនឹងការគាំទ្ររបស់ទស្សនិកជន ស្រីពេជ្រ លើកឡើងថា ខ្លួននិងក្រុមទាំងមូលត្រូវលះបង់ពេលវេលាហ្វឹកហាត់ទាំងការរាំ ការវាយស្គរ និងការស្វែងរកបទភ្លេងដែលមានអត្ថន័យសក្តិសមនឹងស្នាដៃទាំង៣។ “បទភ្លេងទាំងនោះគឺជាបទភ្លេងដែលមានស្រាប់ តែយើងត្រូវស្តាប់ចង្វាក់របស់វា តើសក្តិសមនឹងអត្ថន័យរបស់ស្នាដៃដែលយើងចង់ដំឡើងឬអត់? បន្ទាប់មក យើងត្រូវជ្រើសរើសក្បាច់រាំបុរាណឬប្រពៃណីដែលពួកយើងធ្លាប់រាំមកពីមុន។ ប៉ុន្តែ២ចំណុចខាងដើមនេះមិនសូវជាលំបាកខ្លាំងឡើយ។ ការលំបាកបំផុតគឺការប្រើកម្លាំងក្នុងការវាយស្គរតែម្តង។ ពេលវាយដំបូងៗ ពួកយើងមិនទាន់ស៊ាំ ដៃឡើងពង និងឈឺមកជាយូរថ្ងៃ ព្រោះអ្នកខ្លះធ្លាប់តែរាំ មិនធ្លាប់លេងឧបករណ៍តន្ត្រី ឬអ្នកខ្លះធ្លាប់លេងដែរ តែមិនធ្លាប់វាយស្គរ។ ប៉ុន្តែដោយសារឆន្ទៈរបស់ពួកយើង ខ្ញុំនិងក្រុមទាំងមូលក៏អាចធ្វើបាន។” និយាយដល់ការលំបាកខាងលើ ស្រីពេជ្រ ក៏ឆ្លៀតរំលឹកដល់ថ្ងៃដំបូងដែលក្រុមខ្លួនទាំងមូលចូលមកកាន់ឧបករណ៍ស្គរ។ លោកគ្រូបង្រៀនចេះតែបង្អាប់លេងៗថា ចាំមើលស្រីៗទាំងហ្នឹងអាចវាយស្គរធំៗយ៉ាងនេះបានយូរប៉ុណ្ណា។ ស្រីពេជ្រថា ខ្លួននិងក្រុមទាំងមូលបានត្រឹមតែសើចហើយប្តេជ្ញានឹងកសាងក្តីស្រមៃមួយនេះឲ្យបានដល់គោលដៅ ហើយនៅពេលនេះលោកគ្រូក៏បានទទួលស្គាល់នឹងលើកទឹកចិត្តពួកយើងបន្តទៀតដែរ។
Images courtesy: Cambodian Living Arts (CLA), អង្គការសិល្បៈខ្មែរអមតៈ
ឧបករណ៍ស្គរដែលយកមកប្រគំក្នុងស្នាដៃទាំង៣របស់ក្រុមមេធាត្រូវបានស្រាវជ្រាវនិងដកស្រង់ចេញពីជញ្ជាំងប្រាសាទបាយ័ន។ វាមានប្រវត្តិជាស្គរហែក្បួនទ័ព (ពេលទទួលបានជ័យជម្នះចូលព្រះនគរ) កាលពីសម័យបុរាណ។ ប្រភេទស្គរទាំងនោះមានឈ្មោះថា ស្គរសាំងណា ស្គរទីមីឡា ស្គរធំ ស្គរតូច ស្គរដៃ ហើយស្គរទាំងអស់សុទ្ធតែមានញីឈ្មោលរបស់វាគ្រប់ៗគូ។ ទាំងនេះគឺជាលក្ខណៈពិសេសរបស់ប្រភេទស្គរដែលបានកន្ទ្រាក់អារម្មណ៍និងអន្ទងអារម្មណ៍របស់អ្នកទស្សនាឲ្យរន្ថើនជាមួយនឹងក្បាច់រាំដ៏រស់រវើករបស់ក្រុមមេធាទាំងមូល។ ក្រៅពីស្នាដៃ៣ដែលបានរៀបរាប់មកនេះ ក្រុមមេធាក៏នឹងមានគម្រោងសិក្សាស្រាវជ្រាវបន្ថែមលើប្រភេទឧបករណ៍តន្ត្រីផ្លុំ ដូចជា ខ្យង ត្រែ និងស្នែង ជាដើម ដើម្បីយកមកប្រគំបញ្ចូលគ្នាជាមួយស្គរ។ គម្រោងនេះក្នុងចេតនាបង្កើតបទភ្លេងថ្មីទាំងស្រុងដែលជារបស់ក្រុមមេធាផ្ទាល់ដើម្បីឱ្យស្នាដៃកាន់តែភាពទាក់ទាញ និងអស្ចារ្យមួយកម្រិតទៀត។
Images courtesy: Cambodian Living Arts (CLA), អង្គការសិល្បៈខ្មែរអមតៈ
សូមរំលឹកផងដែរថាក្រុមស្គរនារីមេធាមានសមាជិកជាស្ត្រីចំនួន៧នាក់។ សមាសភាពពួកគេគឺជានាដការីរបាំបុរាណនិងប្រពៃណីនិងអ្នកប្រគំឧបករណ៍តន្ត្រីបុរាណ។ អ្នកនាងសាំង ស្រីពេជ្រ គឺជាមេក្រុម។ អ្នកនាងគឺជានាដការីរបាំបុរាណនិងប្រពៃណីដ៏មានទេពកោសល្យមួយរូបនៅខេត្តសៀមរាប។ អ្នកនាងក៏មានក្តីស្រមៃបង្កើតសាលាបណ្តុះបណ្តាលក្មេងជំនាន់ក្រោយលើជំនាញសិល្បៈបុរាណនិងប្រពៃណីរបស់កម្ពុជាផងដែរ៕
Article by SVAY LEEMENG
