Sovrin
Sovrin
ទំពាំងជាបន្លែធម្មជាតិដ៏ពេញនិយមក្នុងសង្គមខ្មែរយើង មិនថាសម្រាប់ជនជាតិខ្មែរ ខ្មែរកាត់សែស្រឡាយចិន ឬជនជាតិវៀតណាមនោះទេ។ មនុស្សក្នុងសង្គមខ្មែរជាច្រើនសុទ្ធតែធ្លាប់បរិភោគអាហារដែលផ្សំពីទំពាំង។ ប៉ុន្តែបន្លែមួយប្រភេទនេះមានរដូវកាលដែលសម្បូរគឺរដូវវស្សាដែលចាប់ផ្តើមមានភ្លៀងធ្លាក់។ យោងតាមវចនានុក្រមខ្មែរ បោះពុម្ពផ្សាយដោយវិទ្យាស្ថានពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ គ.ស. ១៩៦៧ ពាក្យថា “ទំពាំង” ( ន. ) ពន្លកឫស្សី ឬ បបុស ជាដើម : ចិតទំពាំង, ស្លទំពាំង ។ ដោយឡែក ទំពាំងមានច្រើនប្រភេទអាស្រ័យលើប្រភេទប្ញស្សី តួយ៉ាង ប្ញស្សីស្រុក ប្ញស្សីផ្អែម (ពូជនាំចូលពីបរទេស) ប្ញស្សីចិន ប្ញស្សីឃ្លៃ ប្ញស្សីពីងពង់ ប្ញស្សីត្រាច់ ជាដើម។ ពេលនេះ សូវរីនសូមបង្ហាញទំពាំងព្រេច ដែលបានមកពីប្ញស្សីព្រេច ដែលជាពូជប្ញស្សីដុះក្នុងព្រៃធម្មជាតិ ដែលមានឱជារសឈ្ងុយឆ្ងាញ់ជាងគេហើយក៏មានតម្លៃគួរសមលើទីផ្សារក្នុងស្រុកនាពេលបច្ចុប្បន្នផងដែរ។
បើយោងតាមនិយមន័យក្នុងវចនានុក្រមខាងលើដដែល “ព្រេច” សំដៅលើ ឈ្មោះឫស្សីពួកមួយដើមតូចៗស្លឹកល្អិតៗច្រើនដុះតាមដងព្រៃ : គុម្ពព្រេច, របះព្រេច; កាត់ព្រេចធ្វើអំបោស ។ ប្ញស្សីព្រេចសម្បូរដុះនៅតាមវាលព្រៃរបោះនៅតំបន់ព្រៃភ្នំ។ នៅអំឡុងរដូវវស្សា ពេលភ្លៀងចាប់ធ្លាក់ ក្នុងអំឡុងចុងខែមេសានិងដើមខែឧសភា ផុតរដូវប្រាំង ប្ញស្សីចាស់ចាប់ផ្ដើមដុះទំពាំងចេញជាគល់ឫស្សីថ្មីប៉ុនម្រាមដៃមនុស្សធំ។ ក្នុងអំឡុងពេលនេះឯងដែលអ្នកស្រុកអ្នកភូមិនាំគ្នាម្នីម្នារូតរះដើរចូលព្រៃរបោះស្វែងរកប្រមូលផលជីកទំពាំងឫស្សីព្រេចច្រកទាំងការ៉ុងៗយកមកផ្ទះដើម្បីប្រើការ។ ដើម្បីយកមកចម្អិនជាម្ហូបអាហារទទួលទាន ឬ យកមកលក់បន្តឲ្យអតិថិជន គេត្រូវបកស្រទាប់ខាងក្រៅចេញ យកតែសាច់ទំពាំងសមកត្រាំទឹកឲ្យស្អាតបន្ថែមទៀត។ អ្នកស្រុកខ្លះទៀតកែច្នៃទៅជាមុខម្ហូបដ៏ឆ្ងាញ់ពិសាដែលពួកគាត់និយមចូលចិត្តបានជាច្រើនមុខតាមចំណង់ចំណូលចិត្ត។គេអាចយកទំពាំងឫស្សីព្រេច នេះធ្វើជាបន្លែដ៏ពិសេសសម្រាប់ស្លសម្លម្សៅ ឬ ស្ងោរជាអន្លក់អមជាមួយទឹកប្រហុក ឬ ទឹកគ្រឿង ក៏បាន អាស្រ័យលើការនិយមតាមគ្រួសាររៀងៗខ្លួន។ ក្រៅពីនេះ គេអាចយកទំពាំងព្រេចទៅធ្វើជ្រក់ក្នុងរយៈពេលពីរទៅបីថ្ងៃទុកឲ្យជូរ រួចយកមកផ្ទាប់ជាមួយនឹងត្រីអាំង កាន់តែមានរសជាតិឈ្ងុយឆ្ងាញ់ចាប់មាត់ទ្វេដង។ជ្រក់ទំពាំងព្រេចក៏មានដាក់លក់តាមអនឡាញដែរសព្វថ្ងៃនេះ ក្នុងតម្លៃមួយគីឡូ ចន្លោះ២៥០០០-៣០០០០ រៀល។
គេក៏អាចយកទំពាំងព្រេចធ្វើម្ហូបប្រពៃណីដ៏ល្បីរបស់ជនជាតិភាគតិចនៅខេត្តរតនគិរី ដែលមានឈ្មោះថា សម្លចាណាង ។ ចំពោះវិធីធ្វើ ដំបូងត្រូវលាងស្លឹកចាណាងឲ្យស្អាតហើយហាលថ្ងៃ។ បន្ទាប់មក ត្រូវយកស្លឹកនោះមកបុកពីល្ងាចហើយត្រាំទឹកមួយយប់ឲ្យឡើងជាតិល្អ ទើបយកទឹកស្លឹកនោះមកចាក់ក្នុងឆ្នាំងស្ងោររម្ងាស់ជាមួយទំពាំងព្រេច និងបន្លែផ្សេងៗទៀត ដូចជា ក្តាត ត្រប់ ស្នៀតពោត ឃ្លោកខ្ចី ជាដើម ឲ្យយូរដូចស៊ុប។ ចំពោះសាច់ គេអាចប្រើសាច់គោ (ឆ្អឹងជំនីរ ឬ ឆ្អឹងស្មងជើង) ក៏បាន សាច់ជ្រូកក៏បាន តែភាគច្រើន ជនជាតិដើមគេនិយមប្រើឆ្អឹងជំនីរជ្រូកជាង។ គេអាចទទួលទានសម្លនេះជាមួយបាយអង្ករខ្សាយចំហុយ ឬ បាយដំណើបចំហុយក៏បានទៅតាមចំណង់ចំណូលចិត្ត ផ្ទាប់ជាមួយបុកប្រគ្រីវ (ជ្រក់ម្យ៉ាងរបស់ជនជាតិភាគតិចមានរសជាតិប្រៃហិរ)។ សព្វថ្ងៃ គេនិយមច្នៃវាជាស៊ុបបរិភោគជាមួយមីដូចមីខគោរបស់អ្នកស្រុកខ្មែរកណ្តាលយើង ដែរ។
ចំពោះគុណតម្លៃផ្នែកសុខភាព ទំពាំងព្រេចជាប្រភពនៃសារធាតុប្រូតេអ៊ីន កាបូនអ៊ីដ្រាត ជាតិសរសៃ និង សារធាតុរ៉ែ ហើយវាមានជាតិខ្លាញ់ និង ជាតិស្ករកម្រិតទាបបំផុត ដែលស័ក្តិសមសម្រាប់ធ្វើជាអាហារសម្រាប់អ្នកកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែម។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ វាផ្តល់សារធាតុអង់ទីអុកស៊ីតកម្មប្រឆាំងជំងឺមហារីក អង់ទីប៊ីយូទិក និង សារធាតុប្រឆាំងជំងឺឆ្លងផ្សេងៗ។ ដោយសារវាផ្ទុកជាតិកាឡូរីទាប វាក៏មានប្រយោជន៍ចំពោះការសម្រកទម្ងន់ផងដែរ។ ជាមួយគ្នានេះដែរ វាជួយការពារបេះដូងពីការស្ទះសរសៃឈាម និង លើសជាតិខ្លាញ់ក្នុងបេះដូង ព្រមទាំងជួយពង្រឹងប្រព័ន្ធភាពស៊ាំរាងកាយជាពិសេសក្នុងរដូវវស្សាតែម្តងដែលសម្បូរបាក់តេរីចម្លងរោគ។ នៅប្រទេសឥណ្ឌា គេប្រើទឹកទំពាំងព្រេចដើម្បីបន្សាបពិសពស់ ខ្យាដំរី និង សត្វអសិ រពិសផ្សេងៗព្រោះគេជឿថាវាមានមុខងារបឺតពិស។ នៅប្រទេសចិន ក្បួនវេជ្ជសាស្រ្តបុរាណណែនាំឲ្យស្រ្តីមានផ្ទៃពោះទទួលទានវាខ្លះៗដើម្បីជួយពង្រឹងសាច់ដុំស្បូនជួយសម្រួលដល់ការឆ្លងទន្លេថែមទៀតផង៕
Article by SRIN SOKMEAN
