ក្ដាមស្រែ ឬក្ដាមទឹកសាប គឺជាសត្វដែលរស់នៅតាមបែបធម្មជាតិមួយប្រភេទដែលប្រជាកសិករ ក៏ដូចជាបងប្អូននៅតំបន់ស្រុកស្រែចម្ការនិយមយកមកកែច្នៃធ្វើជាម្ហូបអាហារទទួលទានក្នុងជីវភាពរស់នៅផងដែរ ។ ក្ដាមមានច្រើនប្រភេទដូចជាក្ដាមគ្រោង ក្ដាមស្រងែ ជាដើម ហើយវាក៏ជាប្រភេទក្ដាមដែលមានការនិយមយកមកបរិភោគច្រើនផងដែរ។ ក្ដាមប្រភេទនេះ វាមិនសូវមានសាច់ច្រើនដូចប្រភេទក្ដាមសមុទ្រនោះឡើយ បើទោះបីជាប្រភេទក្ដាមគ្រោងមានរូបរាងធំបង្គួរក្ដី ប៉ុន្តែគេបរិភោគក្ដាមប្រភេទនេះដោយសារតែខ្លាញ់ដ៏ឆ្ងាញ់របស់វា។ ក្ដាមស្រែ ឬក្ដាមទឹកសាបនេះយើងឃើញមានភាពសម្បូរ នៅពេលឈានចូលដល់រដូវវស្សា និង ពេលទឹកឡើងប៉ុន្តែក្ដាមដែលគេនិយមចូលចិត្តបរិភោគខ្លាំងគឺក្ដាមនៅរដូវប្រាំងដែលមិនសូវសម្បូរទៅវិញ ព្រោះថាក្ដាមនៅរដូវប្រាំងមានសាច់ និង ខ្លាញ់ច្រើនជាងក្ដាមរដូវស្សា។
បើទោះបីជាក្ដាមស្រែមានតម្លៃថោក ប៉ុន្តែហាក់ទទួលបានការពេញនិយមចូលចិត្តច្រើនពីអ្នកទីក្រុងក្ដី ហើយបើនិយាយពីបងប្អូនដែលរស់នៅតាមស្រុកស្រែចម្ការវិញអាហារប្រភេទនេះ កាន់តែមានការពេញនិយមយ៉ាងខ្លាំងហើយវាក៏ជាអាហារដែលអាចកែច្នៃធ្វើជាមុខម្ហូបបានច្រើនមុខផងដែរប្រកបទៅដោយរសឆ្ងាញ់ពិសា។
ចំពោះ មុខម្ហូបផ្សេងៗដែលលោកអ្នកអាចយកក្ដាមស្រែមកចម្អិនធ្វើជាអាហារបានមានដូចជា៖
សម្លប្រហើរខួរក្ដាម៖ ការយកក្ដាមស្រែទៅស្លប្រហើរភាគច្រើន គេបានយកសាច់ក្ដាមទាំងអស់ទៅបុកពូតយកតែជាតិទៅស្ល ឬឆ្កៀលយកតែខ្លាញ់សុទ្ធ ទៅស្លក៏បាន ឬក៏លោកអ្នកអាចបង់ក្ដាមទាំងមូលក៏បានដោយគ្រាន់តែហែកក្ដាមជាពីរលាងទឹកឱ្យស្អាតតែប៉ុណ្ណោះ ទៅតាមចំណង់ចំណូលចិត្តរបស់លោកអ្នក។ ម្ហូបប្រភេទនេះបើអ្នកស្លជាមួយបន្លែននោងវាកាន់តែមានឱជារសឆ្ងាញ់ពិសា ឬបើអ្នកមិនចូលចិត្តបន្លែប្រភេទនេះអាចយកបន្លែផ្សេងមកស្លក៏បានតាមចំណូលចិត្តឬទម្លាប់របស់អ្នក។ គេក៏អាចយកសាច់ និង ខ្លាញ់ក្ដាមស្រែទៅធ្វើជាទឹកនំបញ្ចុកបានដែរ ។ ត្បិតថាទឹកនំបញ្ចុកសាច់ក្ដាមនេះមិនសូវមានការនិយមចូលចិត្ត តែវាក៏មានរសជាតិឆ្ងាញ់អាចយកជាការបានផងដែរ។
ម្ជូរខួរក្ដាម៖ ម្ជូរខួរក្ដាមមានការពេញនិយមខ្លាំងនៅតាមតំបន់ស្រុកស្រែចុងកាត់មាត់ញក ព្រោះថាសម្លប្រភេទនេះងាយស្រួលធ្វើ ចំណាយប្រាក់អស់តិច ហើយគ្រឿងទេសនិង បន្លែក្នុងការស្លសម្លប្រភេទនេះគឺអាចរកបានងាយៗនៅជុំវិញផ្ទះដូចជាផ្លែល្ហុងជាដើម។ ចំពោះវិធីធ្វើម្ជូរខួក្ដាមនេះ ក៏មិនមានភាពខុសគ្នាអ្វីពីសម្លប្រហើរក្ដាមនោះដែរ ដោយគេអាចបុកក្ដាមពូតយកទឹក ឬឆ្កៀលយកតែខ្លាចក្ដាមមកស្លជាការស្រេច។
ក្ដាមស្រែឆាគ្រឿង៖ ឮដល់ឆាគ្រឿងលោកអ្នកប្រហែលជាគិតថាមុខម្ហូបប្រភេទនេះធ្វើបានទៅលើម្ហូបប្រភេទសាច់ដូចជាសាច់គោ និង សាច់ត្រីទេមើលទៅ ។ បើគិតបែបនោះមែន លោកអ្នកច្បាស់ជាយល់ខុសហើយ ព្រោះថាក្ដាមស្រែក៏មានឱជារសយ៉ាងឆ្ងាញ់ពិសាជាមួយពាក្យថាឆាគ្រឿងនេះដែរ មិនតែប៉ុណ្ណោះវាជាមុខម្ហូបដែលត្រូវប៉ាន់បំផុតសម្រាប់ធ្វើជាគ្រឿងក្លែមទៀតផង។
ក្ដាមស្ងោរជ្រលក់អំបិលម្រេច៖ ក្ដាមក៏អាចយកទៅស្ងោរ ហើយមានឱជារសឆ្ងាញ់ពិសាដូចជាប្រភេទអាហារសាច់ដទៃទៀតផងដែរ ប៉ុន្តែវាកាន់តែល្អបើលោកអ្នកយកក្ដាមនៅរដូវប្រាំងមកស្ងោរ ព្រោះរដូវនោះជារដូវដែលក្ដាមមានខ្លាញ់ច្រើន ហើយមានរសជាតិឆ្ងាញ់។ ក្ដាមស្ងោរអាចយកមកជ្រលក់ជាមួយទឹកអំបិលម្រេច ឬទឹកត្រីកោះកុង ហើយញុំផ្ទាប់ជាមួយជ្រក់ខ្ទឹមម្ទេសកាន់តែឆ្ងាញ់ពិសា។
ភ្លាក្ដាមស្រែ៖ លោកអ្នកក៏អាចយកក្ដាមទៅភ្លា ដូចជាភ្លាសាច់គោ ឬបង្គា ផងដែរ ។ ចំពោះរសជាតិវិញគឺថា ឆ្ងាញ់ជាប់មាត់បែបធម្មជាតិស្រុកស្រែតែម្ដងហើយ ។
ក្ដាមប្រៃ៖ បើនិយាយដល់ក្ដាមប្រៃ មិនថាតែអ្នកនៅស្រុកស្រែទេ សូម្បីតែអ្នកទីក្រុងក៏និយមចូលចិត្តអាហារប្រភទនេះដែរ ព្រោះវាមានរសជាតិឆ្ងាញ់ងាយស្រួលធ្វើនឹងមានតម្លៃថោក។ ក្ដាមប្រៃគេអាចយកទៅពិសាដោយគ្រាន់តែយកទៅ ថែមគ្រឿងផ្សំទៅតាមចំណូលចិត្ត និងបន្ថែមជីនាងវង ដើម្បីបង្កើនឱជារសក៏ដូចជាក្លិនដ៏ឈ្ងុយឆ្ងាញ់។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះក្ដាមប្រៃបានក្លាយជាតួអង្គសំខាន់ក្នុងការបុកល្ហុងដែលមិនអាចខ្វះបានផងដែរ។
ក្ដាមស្រែអាំង៖ ក្ដាមស្រែក៏គេអាចច្នៃយកទៅអាំងដូចជាអាំងគ្រំ ឬងាវបានដែរ ដោយលោកអ្នកគ្រាន់តែធ្វើការហែកសន្ទះវាចេញ យកទៅធ្វើការផ្សំគ្រឿងរសជាតិ រួចយកទៅអាំងជាការស្រេច។ អាហារប្រភេទនេះ មានការពេញនិយមខ្លាំងសម្រាប់ធ្វើជាគ្រឿងក្លែម។
បុកក្ដាមស្រែ៖ ពាក្យថាបុកក្ដាម ស្ដាប់ទៅវាហាក់ដូចជាសាមញ្ញបន្ដិច ប៉ុន្តែលោកអ្នកដែលធ្លាប់បរិភោគអាហារប្រភេទនេះអាចចង់ស្រក់ទឹកមាត់ក៏ថាបាន ព្រោះថាក្ដាមដែលយកទៅអាំងឱ្យក្រៀមបន្ដិច ហើយយកមកបុកលាយជាមួយអំពិលខ្ចី ក្រសាំង ឬស្វាយខ្ចីនោះ វាមានរសជាតិឆ្ងាញ់ប្លែកបែបម្ហូបខ្មែរតែម្ដង។
ស្ងោរជ្រក់ក្ដាមស្រែ៖ បើអ្នកបានសាកភ្លក់រសជាតិស្ងោរជ្រក់ក្ដាមស្រែនាខែប្រាំងវិញធានាថាអ្នកនឹងនឹកភ្នកដល់រសជាតិនោះម្ដងទៀតជាមិនខាន។ ប៉ុន្តែរសជាតិក្ដាម ស្រែក្នុងរដូវវស្សាក៏មិនចាញ់គ្នាប៉ុន្មានដែរ វាជាម្ហូបមួយប្រភេទដែលមានឱជារសឆ្ងាញ់ពិសា រីឯវិធីធ្វើអ្នកគ្រាន់តែធ្វើការស្ងោរដូចស្ងោរជ្រក់ធម្មតា ច្របាច់ក្រូចឆ្មារដាក់ជីបន្លា ជីនាងវង ឬជីវ៉ាន់ស៊ុយជាការស្រេច។
ត្បិតថា ក្ដាមស្រែជាអាហារមួយប្រភេទដែលគេធ្លាប់បានចាត់ទុកថាជាអាហារសម្រាប់អ្នកនៅតំបន់ស្រុកស្រែចម្ការក្ដី ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ននេះ ក្ដាមស្រែយើងឃើញមានលេចវត្តមានជាបណ្ដើរៗនៅតាមភោជនីយដ្ឋាននានា នៅក្នុងរាជធានី និង នៅតាមទីរួមខេត្តផ្សេងៗជាមួយនឹងការច្នៃធ្វើជាមុខម្ហូបស្រុកស្រែជាច្រើនសម្បូរបែបដ៏មានឱជារសឆ្ងាញ់ពិសា និង មានតម្លៃអាចប្រកួតប្រជែងជាមួយមុខម្ហូបផ្សេងៗទៀតបាន៕
Article by SOVRIN